CZARNIAK
Wyciągnięte, opływowe ciało o długiej, mocnej głowie. Średnica oka mniejsza od długości pyska. U starszych osobników szczęka dolna nieco wysunięta ku przodowi. Wąsik na podbródku bardzo mały lub zupełnie go brakuje. Linia boczna jest prawie prosta. Płetwy grzbietowe osadzone blisko siebie. W pierwszej jest 13-14 miękkich promieni, w drugiej 20-22, a w trzeciej 20-24. Dwie płetwy odbytowe; pierwsza z 25-28 promieniami miękkimi, druga z 19-25. Pierwsza płetwa odbytowa rozpoczyna się pod początkiem nasady drugiej płetwy grzbietowej. Płetwa ogonowa szeroka, z koliście wciętą tylną krawędzią. Grzbiet od zielono- do czarno-brązowego. Boki mosiężno-żółtawe. Strona brzuszna biało-srebrzysta. Linia boczna jasna, wyraźnie odcinająca się od ciemniejszego ubarwienia ciała. Maksymalna długość 1,2 m (w wieku około 27 lat).
Występowanie
Północny Atlantyk; na zachodzie od Cieśniny Hudsona do zatoki Chesapeake, na wschodzie od Morza Barentsa poprzez Spitsbergen, Islandię i Wyspy Brytyjskie do Zatoki Biskajskiej; północne rejony Morza Północnego, Skagerrak, Kattegat.
Tryb życia
Stadna ryba; w młodości chętnie przebywa wśród bloków skalnych i wodorostów przybrzeżnych wód. Osobniki dorosłe odchodzą od wybrzeża na głębokie wody, gdzie ciągną, często bardzo daleko, za swą wędrującą na tarto zdobyczą (śledzie). Dojrzałość płciową uzyskują pomiędzy 5 a 10 rokiem życia. Ciągną wówczas na tarliska, gdzie wiosną przystępują do rozrodu (w Morzu Północnym na głębokości 100-200 m przy temperaturze wody 3-10 °C). Ikra i larwy unoszą się swobodnie w wodzie.
Odżywianie
Raki, wylęg ryb, w starszym wieku stadne ryby.
RDZAWIEC
Ryba o wydłużonym ciele (52-55 kręgów). Szczęka dolna wyraźnie wysunięta. Na dolnej szczęce maleńki wąsik; może go również brakować. Duże dołki czuciowe na głowie. Oczy duże. Długość płetwy piersiowej odpowiada średnicy oka. Pierwsza płetwa grzbietowa z 12-13, druga z 17-20, trzecia z 17-19 promieniami. W pierwszej płetwie odbytowej jest ich 27-30, natomiast w drugiej 17-20. Linia boczna wygięta w kierunku grzbietu ponad płetwami piersiowymi. Otwór odbytowy znajduje się pod przednią częścią pierwszej płetwy grzbietowej. Ubarwienie grzbietu ciemno- lub oliwkowobrązowe, ostro przechodzące w jasne boki i jasny brąz głowy. Płetwa ogonowa mieni się tęczowo. Przeciętnie rdzawiec osiąga długość 60 do 80 cm. Są jednak często łowione również osobniki o długości do 130 cm.
Występowanie
Wzdłuż europejskiego wybrzeża od Biskajów do fiordu Varange. Wyspy Owcze, Islandia, Skagerrak, Kattegat; rzadko pojawia się na wysokości Bornholmu. Sprzeczne są informacje na temat występowania tego gatunku w Morzu Śródziemnym.
Tryb życia
Zasadniczo przebywa w pobliżu wybrzeży nad żwirowym lub kamienistym podłożem do głębokości 200 m; spotykany zarówno w pobliżu dna, jak i wysoko w toni wodnej. Młode ryby trzymają się zwykle bliżej brzegów. Okres tarła ciągnie się od stycznia do maja, ze szczytowym momentem w marcu. Składana na głębokości około 100 m ikra swobodnie unosi się w wodzie. Tarliska znajdują się na wschód i południe od Wysp Brytyjskich, w północnych rejonach Morza Północnego oraz u południowych wybrzeży Norwegii.
Odżywianie
Zasadniczo małe ryby, takie jak śledzie lub szproty.
Uwagi
Mięso rdzawca, jest wprawdzie suche, ale bardzo smaczne.
WITLINEK
Wyciągnięte, opływowe ciało o długiej, spiczasto kończącej się głowie. Średnica oka mniejsza od długości pyska. Szczęka górna wysunięta. Sterczące, spiczaste zęby. Wąsik na podbródku jest bardzo mały lub w ogóle nie występuje. Linia boczna lekko wygięta. Trzy bezpośrednio stojące za sobą płetwy grzbietowe; pierwsza z 12-15, druga z 18-25, zaś trzecia z 19-22 miękkimi promieniami. Dwie płetwy odbytowe. Pierwsza jest długa, o zaokrąglonej krawędzi i ma 30-35 miękkich promieni. W drugiej jest ich 21-23. Początek pierwszej płetwy odbytowej znajduje się pod środkową częścią pierwszej płetwy grzbietowej. Płetwy brzuszne położone gardłowo (jak u wszystkich gatunków ryb dorszowa-tych). Płetwa ogonowa szeroka, z prawie prostą tylną krawędzią. Grzbiet od szaro- do oliwkowozielonego, mosiężnie połyskujący. Boki srebrzyste, ze złocistymi plamami lub prążkami. Brzuch śnieżnobiały. Linia boczna koloru brązu, nieco ciemniejsza od podstawowego ubarwienia ryby. U góry nasady płetw piersiowych ciemnoczarna plama. Płetwy szare, czarniawe na zewnętrznych brzegach. Na krawędzi płetwy odbytowej biała obwódka. Długość rzadko powyżej 40 cm (Morze Północne), maksymalnie 70 cm. Dożywa wieku 13 lat.
Występowanie
Północny Atlantyk od Islandii i północnej Norwegii do Zatoki Biskajskiej; Morze Północne, zachodnie rejony Bałtyku. Podgatunkiem jest witlinek czarnomorski - Merlangius merlangus euxinus zamieszkujący Morze Czarne oraz wschodnią część Morza Śródziemnego wraz z Adriatykiem.
Tryb życia
Przebywa ponad piaszczystym i mulistym dnem, zwykle na głębokości 25-150 m, często jednak spotykany jest również w pobliżu powierzchni wody. Chętnie podchodzi ku molom i skalistym rafom, wchodząc również w słonawc ujścia rzek. Larwy i młode osobniki często można znaleźć pływające pod parasolami meduz, chronione ich parzydełkami. Witlinek bardziej trzyma się otwartej wody niż jego krewniacy - dorsz i plamiak. Dojrzałość płciową uzyskuje w końcu 3 lub 4 roku życia. Tarło od stycznia (Zatoka Biskajska) do czerwca (Islandia). Ikra składana jest na głębokości 30-100 m, przy temperaturze wody 5 do 10 °C
Odżywianie
Skorupiaki i ryby.
Uwagi
Ryba ta ma duże znaczenie gospodarcze. Łowiona jest przeważnie na głębokości od 25 do 150 m. Stoi nieco wyżej ponad dnem niż dorsz i plamiak.
DORSZ
Wydłużone, opływowe ciało o długiej, masywnej głowie. Średnica oka mniejsza od długości pyska. Szczęka górna wysunięta do przodu. Duży, pojedynczy wąs na podbródku, równy prawie średnicy oka. Linia boczna w środkowej partii ciała wygięta ku górze, dalej od początku drugiej płetwy grzbietowej prawie prosta. Druga płetwa odbytowa rozpoczyna się pod początkiem nasady (lub nieco z tyłu) drugiej płetwy grzbietowej. Płetwa ogonowa prosto ścięta. Ubarwienie zmienne, zależnie od miejsca przebywania ryb; zazwyczaj zielonkawe, jasnoszare, brązowawe lub czerwonawe z plamistym wzorem Linia boczna jasna, wyraźnie odcinająca się. Młode ryby o długości 5-10 cm mają na ciele wyraźny wzór szachownicy. Maksymalna długość 2 m (waga 95 kg - północno-zachodni Atlantyk). W Morzu Północnym, w wieku 6-10 lat osiąga długość około 80 cm.
Występowanie
Północny Atlantyk. Na zachodzie od północnej Finlandii do północnej Karoliny, na wschodzie od Spitsbergenu do Zatoki Biskajskiej; w Morzu Bałtyckim żyje podgatunek Gadus morhua callarias - dorsz bałtycki. Przebywa w strefie od brzegu do głębokości 600 m (czasami głębiej, jednak zwykle od 150 do 220 m), zarówno przy dnie, jak też w strefie wolnej wody. Młode ryby często spotkać można w bardzo płytkich wodach.
Tryb życia
Gatunek ten obok dużych form wędrownych, podejmujących dalekie rozrodcze i pokarmowe wędrówki, tworzy również formy osiadłe, bytujące w fiordach i przybrzeżnych wodach. Większość tworzonych przez dorsza form rozradza się wiosną (przy temperaturze wody 4-6 °C). Po gwałtownej gonitwie para przylegając ciasno do siebie ciała składa w toni wodnej do pięciu milionów zapładnianych natychmiast jaj. Przezroczysta ikra unosi się w górę ku powierzchni wody. Po 3-5 miesiącach pelagicznego życia młode ryby o długości 3-6 cm schodzą w przydenne warstwy wody.
Odżywianie
Zwierzęta denne, w starszym wieku ryby.
BROSMA
Wyciągnięte, opływowe ciało o długiej, spiczasto kończącej się głowie. Średnica oka mniejsza od długości pyska. Szczęka górna wysunięta. Sterczące, spiczaste zęby. Wąsik na podbródku jest bardzo mały lub w ogóle nie występuje. Linia boczna lekko wygięta. Dwie płetwy odbytowe. Pierwsza jest długa, o zaokrąglonej krawędzi. Płetwy brzuszne położone gardłowo (jak u wszystkich gatunków ryb dorszowa-tych). Płetwa ogonowa szeroka, z prawie prostą tylną krawędzią. Grzbiet od szaro do oliwkowozielonego, mosiężnie połyskujący. Boki srebrzyste, ze złocistymi plamami lub prążkami. Brzuch śnieżnobiały. Linia boczna koloru brązu, nieco ciemniejsza od podstawowego ubarwienia ryby. U góry nasady płetw piersiowych ciemnoczarna plama. Płetwy szare, czarniawe na zewnętrznych brzegach. Na krawędzi płetwy odbytowej biała obwódka. Długość rzadko powyżej 40 cm (Morze Północne), maksymalnie 70 cm. Dożywa wieku 13 lat.
Występowanie
We wschodnich rejonach północnego Atlantyku od Wysp Brytyjskich po zachodnie obszary Morza Barentsa, Islandię, Skagerrak, Kattegat. Występuje również w zachodniej części północnego Atlantyku koło amerykańskich wybrzeży.
Tryb życia
Denna ryba żyjąca na głębokości od 70 do 1000 m. Zazwyczaj przebywa na stromo opadającym stoku ławicy kontynentalnej, na głębokości od 200 do 500 m, ponad skalistym podłożem. Pora rozrodu od kwietnia do czerwca. Tarło odbywa się na głębokości od 200 do 500 m przy temperaturze wody 6-9°C. Dojrzałość płciową uzyskują w wieku 8-10 lat przy długości ciała wynoszącej 40-50 cm. Maksymalnie osiąga długość powyżej 1m.
Odżywianie
Ryby denne i większe raki (np. homary).
Uwagi
Brosma jest ważną rybą konsumpcyjną w europejskich wodach. Jej tłuste mięso przypomina smakiem mięso homarów. Z wątroby, która zawiera duże ilości witaminy A i D, pozyskuje się tran.
MOLWA
Wydłużone, węgorzokształtne ciało o długiej i płaskiej głowie. Średnica oka mniejsza od długości pyska. Szczęka górna lekko wysunięta. Silny, pojedynczy wąs na podbródku, dłuższy niż średnica oka. Linia boczna prawie prosta. Dwie płetwy grzbietowe: pierwsza krótka z 14-15, druga zaś długa z 62-65 miękkimi promieniami. Jedna długa płetwa odbytowa rozpięta na 58-61 miękkich promieniach. Płetwy grzbietowa i odbytowa nie łączą się z płetwą ogonową. Płetwy brzuszne osadzone gardłowo, nie sięgające poza tylną krawędź płetw piersiowych. Grzbiet i boki są brązowe lub zielonomarmurkowate z brązowym odcieniem. Strona brzuszna żółtawobiała. Linia boczna jasna. Płetwy piersiowe i brzuszne czerwonawe: na krawędzi płetw grzbietowych, ogonowej i odbytowej jasna obwódka. Młode ryby są oliwkowożółte, ze lśniącą liliową wstęgą. Maksymalna długość 2 m (największy gatunek dorszowatych.
Występowanie
Północny Atlantyk od północnej Norwegii. Islandii oraz Wysp Owczych, przez północną część Morza Północnego. Skagerrak i Kattegat aż do Biskajów. Przebywa na głębokości 100-600 m (zwykle 300-400 m).
Tryb życia
Okres tarła od kwietnia do czerwca. Ikra składana jest na głębokości od 100 do 300 m koło wybrzeży południowej Islandii oraz wąskim pasmem na głębokości 200 m pomiędzy środkową Norwegią a Zatoką Biskajską. Liczba jaj od jednej samicy wynosi 20-30 milionów; ich średnica - 1 mm.
Odżywianie
Raki, jeżówce, kałamarnice oraz ryby.
Uwagi
Molwa jest bardzo podobna do blisko z nią spokrewnionego miętusa, który jest jedynym gatunkiem z rodziny dorszowatych, zamieszkującym wody słodkie.
PLAMIAK, ŁUPACZ
Wydłużone, opływowe ciało o długiej, masywnej głowie. Średnica oka mniejsza od długości pyska. Szczęka górna wysunięta. Na podbródku bardzo krótki wąsik. Linia boczna do połowy długości drugiej płetwy grzbietowej wygięta ku górze; dalej ku ogonowi prosta. Trzy blisko siebie osadzone płetwy grzbietowe (krawędzie ostre). Płetwa ogonowa wcięta. Grzbiet ciemnopurpurowy do czarnego, niejednokrotnie również zielonooliwkowego koloru. Boki ciemne, srebrzyście połyskujące. Strona brzuszna biaława. Linia boczna czarna, wyraźnie odcinająca się. Poniżej pierwszej płetwy grzbietowej ponad płetwami piersiowymi duża, czarna plama. Maksymalna długość 1 m (ciężar 12 kg).
Występowanie
Północny Atlantyk, na zachodzie od Nowej Funlandii do północnej Karoliny, na wschodzie od Morza Białego przez Spitsbergen i Islandię do Portugalii; Morze Północne (w południowych rejonach spotykany sporadycznie), Skagerrak, Kattegat. Zazwyczaj przebywa tuż ponad dnem na głębokości od 10 do 300 m, jednak duże stada tej ryby często spotykane są również w strefie otwartej wody.
Tryb życia
Dojrzałość płciową gatunek ten uzyskuje w 3-4 roku życia (w Morzu Północnym przy długości 30-40 cm). W miesiącach zimowych dojrzałe do tarła osobniki ciągną na tarliska znajdujące się koło południowo-zachodniej Islandii, Wysp Owczych, a także w innych rejonach (na głębokości 60-200 m). Tarło ma miejsce od końca lutego do początku czerwca, przy temperaturze wody od 6 do 10 °C. Liczba jaj od 100 000 do 1000000 sztuk. Składane są one po burzliwej gonitwie. Ikra i wylęg swobodnie unoszą się w toni wodnej. Dopiero jesienią przy długości 7-15 cm młode ryby rozpoczynają przydenny tryb życia.
Odżywianie
Zwierzęta denne, takie jak robaki, mięczaki, jeżowce, a także małe ryby oraz ikra ryb (np.śledzi).
HALIBUT BIAŁY
drapieżna ryba morska z rodziny flądrowatych (Pleuronectidae), występująca w północnej części Atlantyku i Oceanu Spokojnego, ceniona w rybołówstwie ze
względu na smaczne mięso i wątrobę. Prowadzi przydenny tryb życia, ale często pływa w toni wodnej.
Osiąga zwykle 1,5-3,3 m długości i waży do ponad 200 kg. Ma owalne ciało i szeroki otwór gębowy.
Bok ciała, na którym znajdują się oczy, ubarwiony jest brązowo, czarno lub zielono, a bok przeciwległy - biało.
W pewnych okolicach - z powodu nadmiernego odławiania - jego liczebność gwałtownie spadła.
Halibut zamieszkuje morza o niskiej temperaturze wody, należy do rodziny flądrowatych. Jest drapieżnikiem, żywi się głównie innymi rybami.
Żyje na głębokościach 200 - 1600 m., często pływając w toni wodnej. Halibut ma kształt płaski, smukły, wydłużony z oczami po jednej stronie ciała.
Płetwy brzuszne są równe i symetrycznie rozmieszczone. Ma duży i mocny, uzębiony otwór gębowy. Wątroba halibuta jest bardzo bogata w witaminę A,
osiąga długość ponad metr długości i ciężar kilkunastu, a nawet kilkuset kilogramów.
Mięso halibuta jest białe, delikatne i smaczne. Najsmaczniejszy jest duszony w białym winie, pieczony na ruszcie i wędzony.
MORSZCZUK
Morska ryba dorszokształtna z rodziny morszczukowatych (Merlucciidae). Jest poławiana gospodarczo. Ciało wydłużone, dwie płetwy grzbietowe (druga dwudzielna, długa), płetwa odbytowa o kształcie podobnym do płetwy grzbietowej, duży otwór gębowy, wyraźna linia boczna, duże oczy. Skóra pokryta drobnymi łuskami. Grzbiet stalowo-szary, boki nieco jaśniejsze, brzuch srebrzysto-biały. Osiąga przeciętną długość do 100 cm, maksymalnie 140 cm oraz masę ciała odpowiednio 10–15 kg. Młode żywią się krylem, a dorosłe – rybami i kałamarnicami. Preferowanym przez nie gatunkiem jest błękitek (Micromesistius poutassou). Ryba bardzo ważna użytkowo, mięso smaczne i cenione na rynkach zachodnio europejskich, białe łatwo oddzielające się od kości. Zawartość tłuszczu niska. Mięso morszczuka z łowisk północnych jest znacznie lepsze niż z łowisk śródziemnomorskich i północno-afrykańskich. Spożywane na świeżo lub w formie filetów, past i przetworów, z wątroby morszczuka wytapia się olej. Szczególnie polecana diabetykom. Morszczuki w okresie od czerwca do końca września żerują na makrele w wodach archipelagu wysp Hitra i Froya.
Występowanie
Wschodni Ocean Atlantycki, szelf kontynentalny na głębokościach od 70 do 1000 m, Morze Śródziemne oraz wzdłuż południowych wybrzeży Morza Czarnego.
ZĘBACZ PASIASTY
Zębacz jest przysmakiem w wielu krajach. W Europie najczęściej występuje pod nazwą Catfish lub Wolffish. Mięso zębacza jest białe, jędrne, ale przede wszystkim bardzo smaczne. Osiąga do 160 cm długości, maksymalna odnotowana masa ciała wynosi 23,6 kg. Ubarwienie zmienne, szarozielone, czarne lub rdzawobrązowe. W poprzek ciała przebiega 10-15 ciemnych pasów zachodzących na płetwę grzbietową. Ryba o bardzo mocnych szczękach i zębach. Nie jest agresywna. Groźnie wyglądające zęby służą zębaczom do rozłupywania jeżowców, skorup twardych ślimaków, krabów i innych podobnych składników ich pożywienia. Po wewnętrznym zapłodnieniu samica składa ikrę na dnie. Samiec broni złożonej ikry do wylęgu larw. Poza okresem rozrodu przebywają samotnie.
Występowanie
Występuje w wodach północnego Oceanu Atlantyckiego i przyległych morzach (spotykany również w Bałtyku), na głębokościach od 1-500 m p.p.m., na skalistym, piaszczystym lub mulistym dnie.
ŻABNICA
Ryba morska z rodziny żabnicowatych. Poławiana gospodarczo dla smacznego mięsa. Długość: przeciętnie ok. 1 m, maksymalnie 2 m. Waga: przeciętnie ok. 40 kg, maksymalnie 57,7 kg.
Występowanie
Wybrzeże Europy i północno-zachodniej Afryki. Spotykana na głębokościach od 20 - 1000 m. Gatunek niezagrożony.
Tryb życia
Większość czasu spędza na dnie. Ma spłaszczone ciało, wyposażone w rozgałęzione wyrostki, ubarwione na żółto-brązowo-zielono. Pomaga jej to do zamaskowania przy porośniętych wodorostami skałach. Jej jedyną widoczną częścią jej ciała jest wijący się jak robak mięsisty wyrostek na końcu długiej wędki wystającej ze szczytu głowy. Kiedy podpływa zdobycz w postaci małej rybki, żabnica kusi ją wabikiem w pobliże swojej zamaskowanej paszczy. W pewnym momencie gwałtownie otwiera szczęki, skutkiem czego mała rybka zostaje wessana i zjedzona. Samotnik. Zjada małe ryby. Tarło odbywają na głębokości do 2 km p.p.m. Ikra unosi się ku powierzchni wody. Larwy po wykluciu opadają na dno i kierują się w stronę płytkiej wody. Dawniej z trzustki żabnic produkowana była insulina. Inna nazwa żabnicy to "nawęd" lub "diabeł morski".
MAKRELA
Wydłużone, okrągłe w przekroju ciało (14-17 kręgów) o dużych oczach i dużym otworze gębowym, sięgającym do środkowej linii oka. Na górnej i dolnej szczęce małe, koniczne zęby. Dwie daleko odsunięte od siebie płetwy grzbietowe. W pierwszej jest 8-10, w drugiej 10-12 promieni. Z tyłu za drugą płetwą grzbietową znajduje się po 5 grzbietowych i (naprzeciwko) odbytowych płetewek. Występuje pęcherz pławny. Oczy i łuski (w piersiowej partii ciała) większe niż u makreli. Na grzbiecie i bokach ciała (również poniżej linii bocznej) rozrzucone są ciemne punkty. Od wieczka skrzelowego do płetwy ogonowej biegnie wzdłuż boków ciała złocista smuga. U gatunków ze wschodniego Atlantyku na brzuchu znajdują się przerywane, faliste linie oraz punkty. Przeciętna długość ryb wynosi do 30 cm, maksymalnie do 60 cm.
Występowanie
Stadna ryba występująca we wschodnim Atlantyku od wysp Kanaryjskich i Azorskich, na północ do Biskajów. Pojedyncze osobniki łowione są również u południowych brzegów Wysp Brytyjskich, na skraju Morza Irlandzkiego, a także u wybrzeży Belgii. Liczna w Morzu Śródziemnym i południowych rejonach Morza Czarnego.
Tryb życia
Przebywa na głębokości 250-300 m. Trze się w ciepłych miesiącach, w pobliżu powierzchni wody. W tym celu podejmuje dalekie wędrówki rozrodcze. Najbardziej znanym miejscem tarła ryb z Morza Śródziemnego są wody morza Marmara. Na północnym obszarze swego występowania nie przystępuje do rozrodu ze względu na zbyt niskie temperatury wody. Przypływa tam jedynie w celu poszukiwania pokarmu. Ikra i larwy swobodnie unoszą się w wodzie.
Odżywianie
Małe pelagiczne ryby, jak sardynki, sardele i szproty, również robaki, raki i ślimaki.
Ciekawostki
W czasie przemysłowych połowów makrele zwabiane są ku powierzchni wody za pomocą silnych źródeł światła.
KARMAZYN
Nazwa kilkunastu gatunków, blisko ze sobą spokrewnionych, atlantyckich ryb z rodziny Sebastidae. Wg części systematyków nie ma wystarczających podstaw do wyróżniania tej rodziny i zaliczają je do rodziny skorpenowatych (Scorpaenidae). Są to ryby o budowie podobnej do okonia, jajożyworodne. Większość wchodzi w skład rodzaju Sebastes, m.in.:
- Dorsz 1 - 2kg (rekord:34kg),
- Czarniak 0,5 - 2kg (rekord:30kg),
- Rdzawiec 0,5 – 2kg (rekord:15kg).
Młode ryby mają mięso brązowawe, dorosłe - różowe lub jasnoczerwone, stąd odniesienie w nazwie do koloru karmazynowego (w angielskim ryby te nazywane są rose fish, red perch, a także ocean perch, Norway haddock, hemdurgan). Innym wyjaśnieniem nazwy może być ubarwienie dorosłych osobników, które nie dotyczy jednak wszystkich gatunków zaliczanych do rodzaju Sebastes, choć kolor czerwony wyraźnie wśród nich dominuje, zwłaszcza wśród gatunków głębokowodnych.
ŚLEDŹ SKANDYNAWSKI
Wydłużone, w przekroju owalne ciało z kilem na brzuchu (jednak bez łusek kilowych). Łuski koliste, duże, cienkie, łatwo odpadające. Głowa bez łusek. Wieczko skrzelowe gładkie. Na oczach prześwitujące powieki tłuszczowe. Szczęka dolna jest wysunięta ku przodowi. Brak linii bocznej. Płetwa grzbietowa z 17-20 promieniami miękkimi; początek jej leży pośrodku odległości pomiędzy końcem pyska a nasadą płetwy ogonowej. W płetwie odbytowej 16-18 miękkich promieni. Płetwa ogonowa głęboko, widlasto wcięta. Nasada płetw brzusznych umieszczona z tyłu, poniżej początku nasady płetwy grzbietowej. Grzbiet ciemnoszary lub ciemnozielony. Strona brzuszna srebrzysta. Długość rzadko przekracza 40 cm (dożywa wieku 20-25 lat).
Występowanie
Północny Atlantyk od Oceanu Lodowatego Północnego do kanału La Manche; również Morze Bałtyckie. Przebywa w warstwach wody do głębokości 250 m. Tworzy wiele lokalnych ras, np.: śledzie atlantycko-skandynawskie, śledzie szelfowe, śledzie bałtyckie.
Tryb życia
Stadna ryba strefy pelagicznej, zazwyczaj spędzająca dzień bliżej dna, nocą podchodząc ku powierzchni wody. Miejsca tarła i pora rozrodu są różne dla poszczególnych ras. Złożona ikra opada na dno, układając się na nim "dywanem" w kilku warstwach (do ośmiu), zwabia to naturalnie wielu amatorów ikry, np.: przybrzeżne ryby. W pierwszych stadiach rozwoju larwy są bardzo długie i smukłe; przy długości około 3-6 cm (zależnie od rasy) przeobrażają się, przybierając już postać młodych śledzi. Tworzą one ogromne stada, w których często zmieszane są z młodymi szprotami, ciągnąc następnie do wód przybrzeżnych, zatok i fiordów. Dopiero po 6 miesiącach schodzą w głębsze wody. gdzie tworzą ogromne stada, złożone z osobników będących w tym samym wieku. Dojrzałość płciową śledzie bałtyckie uzyskują w 2-3 roku, natomiast śledzie atlantyckie w 5-8 roku życia
Odżywianie
Organizmy planktonowe (widłonogi, krewetki, larwy ryb).
Uwagi
Już od stuleci śledź jest najważniejszą przemysłową rybą północnego Atlantyku. Kiedyś sądzono, że żyjące w nim populacje tej ryby są jednorodne. Dzisiaj wiadomo, że tworzy ona różne biologiczne, nie mieszające się ze sobą populacje, charakteryzujące się odmienną porą, miejscem oraz warunkami tarła. W obrębie tych populacji obserwuje się zróżnicowania płodności, wielkości ikry i grup krwi. Z tych też powodów wiele z nich sklasyfikowano jako podgatunki. Na zachodzie występują 3 grupy śledzi; śledzie otwartego Atlantyku - tarło późną zimą do wczesnego lata, duże rozmiary osobników, mających 57 i więcej kręgów; śledzie Morza Północnego szelfu kontynentalnego na zachód od Wysp Brytyjskich oraz Morza Bałtyckiego - tarło od sierpnia do stycznia, małe rozmiary osobników mających 56 i mniej kręgów; śledzie przybrzeżne Morza Północnego i Bałtyku - tarło - zimą do wczesnej wiosny, liczba kręgów poniżej 55.